سپتیک تانک چیست؟ | چه راهکاری برای تصفیه فاضلاب وجود دارد؟ | اجزای داخلی سپتیک تانک؟ | تفاوت سپتیک تانک پلی اتیلن با سپتیک تانک فاضلاب؟
یکی از موارد ضروری در صنعت ساختمان، سیستم دفع فاضلاب | پساب بوده که به دو صورت سیستم فاضلاب شهری و سیستم چاه اجرا می شود. اما در کمال تاسف بدلیل ضعف و نقصان سیستم فاضلاب شهری در تهران و اکثر شهرهای میهن عزیزمان، همچنان از روش چاه استفاده می گردد که البته آسیب های زیست محیطی داشته و علل آن بر کسی پوشیده نیست.
در نقشه های ساختمانی متاسفانه جزئیات یا دیتیل کافی بابت چاه داده نمی شود و متاسفانه طراحی و مهندسی آن بوسیله مقنی (چاه کن) عمدتا انجام می شود. به همین دلیل در این مطلب به درج مواردی در این خصوص می پردازیم تا باشد که مورد استفاده دوستان و سازندگان محترم واقع شود.
انتخاب نوع دفع و چاه بستگی به جنس خاک و نوع زمین و سطح آب زیر زمینی منطقه داشته و در مناطقی که خاک آن به میزان کافی شن و ماسه یا خرده سنگ داشته باشد از چاه جذبی و در مناطقی که خاک آن حاوی رس فراوان یا خاصیت باتلاقی بوده یا سطح آب زیر زمینی بالا باشد (در صورت عدم وجود سیستم فاضلاب شهری که با نام اگوی شهری نیز یاد میشود) از چاه (مخزن) سپتیک تانک پلی اتیلن استفاده می گردد.
الف - چاه جذبی
چاه جذبی از سه بخش زیر تشکیل شده است.
- گلدونی
به دهانه چاه که شکل گلدون داشته (مخروطی یا قیفی) گلدونی می گویند و در واقع گلدونی محل جمع آوری فاضلاب و استقرار انتهای لوله های فاضلاب و وظیفه هدایت فاضلاب به چاه را دارد.
- میله
گلوه به قطر 70 تا 100 سانتیمتر که تا سطح لایه نفوذ پذیر خاک عمق داشته را میله می گویند.البته بهتر است جهت کاهش اثرات منفی حفر چاه بر سازه و فوندانسیون ساختمان ،همواره حداقل عمق میله ۶ متر باشد.
- انباره
مخزن گنبدی شکل چاه که در لایه نفوذ پذیر خاک حفر می گردد را مخزن نگهداری یا انباره گویند و وظیفه آن جمع آوری فضولات و جداسازی آب از فاضلاب توسط نشت در لایه های نفوذ پذیر خاک می باشد.
لازم بذکر است حتما باید آب باران و سطحی از چاه فاضلاب انسانی جدا بوده و بهتر است حد الامکان چاه مربوط به آب باران از چاه فاضلاب انسانی دور باشد.
محاسبه حجم انباره چاه جذبی
این امر یعنی برآورد میزان حجم انباره بستگی به میزان نفوذ پذیری خاک محیط، عمر طراحی چاه، تعداد حمام و سرویس بهداشتی در ساختمان و تعداد نفرات ساکن در ساختمان دارد (سهم تولید فاضلاب توسط میهمان ها نیز در ضرایب مربوطه دیده شده است).
برای یک ساختمان با عمر طراحی چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا ۳ سرویس بهداشتی در هر آپارتمان به ازای هر نفر ساکن ۸/۲ متر مکعب انباره مورد نیاز است.یعنی برای ۵ واحد بزرگ و ۳۰ نفر ساکن در ساختمان بر اساس محاسبات حجم انباره چاه ۸۴ متر مکعب برای حداقل ۱۵ سال کافی است.
و برای عمر چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا بیش از ۳ سرویس در هر آپارتمان به ازای هر نفر ۳/۳ متر مکعب انباره مکفی است.یعنی برای مثال فوق در این شرایط حجم انباره ۹۹ متر مکعب کافی است.
البته لازم بذکراست که این محاسبه مشمول چاه آب باران نمی شود.
نکته قابل توجه آنست که بر اساس این محاسبه سطح نفوذ پذیری انباره ۲/۰ برابر مقدار عددی حجم انباره در مقیاس متر مربع باید باشد. یعنی یک انباره ۸۴ متر مکعبی باید حداقل ۸/۱۶ متر مربع سطح نفوذ از کف داشته باشد.
ب - چاه سپتیک تانک پلی اتیلن
این چاه از مصالح نفوذ ناپذیر و مقاوم در برابرخوردگی از جمله بتن یا مصالح ساختمانی یا پلی اتیلن و مواد پلیمری و غیره ساخته شده و وظیفه آن حفظ و نگهداری فاضلاب و عدم اجازه نشت از آن یا به آن توسط محیط اطراف بوده و این چاهها باید در دوره های کوتاه و مشخص توسط تانکرها یا دستگاهای مخصوص تخلیه گردند.
چاه های سپتیک تانک پلی اتیلن در دو نوع یک بخشی یا چند بخشی تقسیم میشوند که این تقسیم بندی بر اساس بخش بندی داخلی سپتیک تانک پلی اتیلن بوده به گونه ای که اگر سپتیک تانک پلی اتیلن شامل یک بخش باشد لازم است با استفاده از دیوارهای کوتاه به عنوان موج گیر سرعرت حرکت فاضلاب در ان را کاهش داده تا امکان جدا شده آب از مواد معلق در فاضلاب ایجاد گردد که به مرور زمان فضولات بصورت لجن در کف مخزن جمع خواهند شد.
شکل زیر بیانگر سپتیک تانک پلی اتیلن یک بخشی است.
در سپتیک تانک پلی اتیلن چند بخش با ایجاد دو یا چند اتاقک بهم مرتبط در سپتیک امکان جداسازی آب از فضولات و جمع آوری فضولات در اتاقکهای ابتدایی را فراهم می سازند.